Waarom schermtijd goed is voor de online weerbaarheid van kinderen

Omdat veel kinderen al op vrij jonge leeftijd een smartphone krijgen en social media gebruiken, begint de ‘digitale pubertijd’ vaak al voordat kinderen naar de middelbare school gaan. Als ouder sta je voor de uitdagende taak om de groeiende online zelfstandigheid van je kind op een goede manier te begeleiden. De juiste balans vinden tussen te veel online vrijheid geven en je kind compleet afschermen voor alle online risico’s is een moeilijke opgave.

Eerder dit jaar schreef ik waarom ik geen voorstander van schermvrij opvoeden ben. Om me heen zie ik echter dat kinderen over het algemeen te veel online vrijheid krijgen, met alle gevolgen van dien. Terwijl de verantwoordelijkheid om online risico’s te voorkomen niet alleen bij kinderen zelf hoort te liggen. De overheid, de internetsector, het onderwijs, ouders, opvoeders en hulpverleners hebben hierin een gedeelde verantwoordelijkheid. In het VN Kinderrechtenverdrag is opgenomen dat kinderen recht hebben om op te groeien in een veilige omgeving, ook online.

Leren omgaan met online risico’s
Als ouders kunnen we deze belangrijke verantwoordelijke niet overlaten aan de overheid, het onderwijs en de internetsector. Bij ons ligt de grootste verantwoordelijkheid om onze kinderen goed te begeleiden in de online wereld, op een manier die aansluit bij hun leeftijd en ontwikkeling. Daarbij is het natuurlijk belangrijk aandacht te besteden aan online risico’s en onveiligheid, maar de balans mag niet doorslaan naar alleen beschermen en afschermen. Onderzoek van de Universiteit van Twente wijst uit dat kinderen die te sterk afgeschermd worden van de online wereld juist minder digitale vaardigheden ontwikkelen, waardoor ze kwetsbaarder zijn voor online risico’s.

Te strenge schermtijdmaatregelen van ouders houden verband met lagere digitale vaardigheden van kinderen, terwijl actieve begeleiding door ouders meestal verband houdt met betere digitale vaardigheden. Hoewel betere digitale vaardigheden van kinderen gepaard gaan met meer blootstelling aan risicovolle en potentieel schadelijke online inhoud, zijn er ook aanwijzingen dat kinderen met betere digitale vaardigheden beter in staat zijn om met online risico’s om te gaan.

Pittige klus
Om online weerbaar te worden, moeten kinderen weten hoe internet en technologie werkt, wat online veiligheid is en hoe ze hun privacy kunnen beschermen. Daarnaast  is het belangrijk dat ze leren hoe ze online informatie kunnen beoordelen, valse berichten kunnen herkennen, betrouwbare bronnen kunnen identificeren en zichzelf kunnen beschermen tegen mensen met verkeerde bedoelingen online. Ook moeten ze zich bewust zijn van de blijvende impact van hun online activiteiten (hun ‘digitale voetafdruk’) op hun eigen of iemand anders online reputatie.

Ik zal niet ontkennen dat dit voor ouders een pittige klus is. Het draait erom kinderen bewust en selectief met digitale media te leren omgaan. Waarbij ook het bewaken van de balans met andere activiteiten belangrijk is, zodat er genoeg ruimte overblijft voor kinderen om te spelen, te bewegen, te lezen, met vriendjes en vriendinnetjes af te spreken en voldoende te slapen.

Uiteindelijk moeten kinderen dus zelf krachtig worden in hun mediagebruik. Want hoe ouder ze zijn, hoe moeilijker om als ouder te weten wat zij online doen en om hen daarin te begeleiden. Maar hoe pak je dat nou aan, die mediaopvoeding? In mijn online masterclass Beschermtijd leer je alles over mediaopvoeding en hoe je je kind op een goede manier online kunt begeleiden.

Meer weten over kinderen, online mediaopvoeding en digitaal welzijn?
Meld je hier aan voor mijn mailinglist. Als bonus ontvang je gratis mijn e-book 5 valkuilen van schermstrijd in je gezin!