Dat topmanagers uit Silicon Valley hun kinderen schermvrij opvoeden, blijkt een hardnekkig gerucht. Op de peperdure ‘techbewuste’ Waldorf School in de regio nabij San Francisco, waar een aantal van de grootste technologiebedrijven ter wereld gevestigd zijn, zitten kinderen van managers van techbedrijven, maar dat is slechts een kleine minderheid van de leerlingen. De overgrote meerderheid van de techmanagers kiest voor de goed gefinancierde openbare scholen in de buurt, waar schermgebruik meer gemeengoed is. Ook wat het gebruik van digitale media bij techmanagers thuis betreft ligt de werkelijkheid een stuk genuanceerder dan vaak wordt gesuggereerd. Apple-oprichter Steve Jobs vertelde in 2010 aan een journalist dat hij en zijn vrouw de hoeveelheid technologie die hun kinderen thuis gebruikten beperkten. Ook bij veel andere leiders uit de techindustrie wordt schermtijd thuis gelimiteerd, maar ze voeden hun kinderen zeker niet schermvrij op.
Ook buiten Silicon Valley is de schermtijd van kinderen een onderwerp dat veel ouders bezighoudt. Ze vragen zich af of het verstandig is om hun kinderen bloot te stellen aan beeldschermen. Sommige ouders kiezen bewust voor een schermvrije opvoeding. Ze zijn ervan overtuigd dat het volledig vermijden van het gebruik van schermen de beste manier is om de ontwikkeling van hun kinderen te bevorderen. Moet je je daar als ouder iets van aantrekken en ook kiezen voor het schermvrij opvoeden van je eigen kind? Ik vind van niet.
Schermschaamte
Natuurlijk bepaal je vooral zelf hoe je je kind opvoed. Dat geldt ook voor het omgaan met schermtijd in je gezin. Als ouder heb je het beste met je kind voor en ken je je kind als geen ander. Dat anderen hun kinderen weghouden van schermen, betekent niet dat jij je schuldig hoeft te voelen als jij dat niet doet. Er zijn ook ouders die hun kinderen suikervrij opvoeden, wat misschien wel net zo moeilijk is. Niks mis met een suikervrije opvoeding overigens, maar niet iedereen vindt het nodig om de lat zo hoog te leggen. Last van ‘schermschaamte’ hoef je dus zeker niet te hebben.
Hoewel ik ervan overtuigd ben dat er voordelen zitten aan een schermvrije opvoeding, ben ik geen voorstander. Kinderen groeien op in een wereld waarin digitale technologieën alomtegenwoordig zijn. Door hen volledig af te schermen van beeldschermen, ontzeggen we hen de kans om op een realistische en gecontroleerde manier te leren omgaan met de digitale wereld. Terwijl het essentieel is om kinderen te leren hoe ze op een verantwoorde manier met technologie kunnen omgaan, in plaats van het volledig te vermijden. Als zij van jongs af aan worden begeleid om op een goede manier met schermtijd (en inhoud) om te gaan, zijn ze later beter in staat hun eigen digitale balans te bewaken en worden ze weerbaar in de online wereld die voor hen open ligt. Want vroeg of laat zullen zij zich toch in die wereld gaan begeven.
Schermtijd verminderen
Dat neemt niet weg dat ik me zorgen maak over de hoeveelheid schermtijd die kinderen al van jongs af aan hebben, en over de invloed die dat op hen heeft. Zowel lichamelijk als mentaal. Tieners tussen de 13 en 16 jaar zijn gemiddeld zo’n 5,5 uur per dag online. Veel tieners ervaren mentale problemen, van de meisjes zelfs de helft. Er is nog geen hard bewijs dat schermgebruik, waaronder sociale media, hierop van invloed is, maar de aanwijzigingen zijn sterk. Hoewel er grote voordelen zitten aan het gebruik van online media door kinderen, kleven er ook (zeer) grote nadelen aan.
Gemiddeld genomen kan het dus geen kwaad als kinderen wat minder schermtijd zouden krijgen, én ouders zich iets meer bemoeien met wat hun kinderen online doen. In plaats van een geheel schermvrije opvoeding na te streven, denk ik dat het beter is als ouders zich bewust(er) met de mediaopvoeding van hun kinderen bezighouden. In die zin zijn ouders die voor een schermvrije opvoeding kiezen een voorbeeld voor ons allemaal: zij zijn bewust met dit onderwerp bezig.
Laten we onze kinderen leren om gebalanceerd met digitale media om te gaan, zodat zij opgroeien tot gezonde en weerbare online mediagebruikers, maar vooral tot leuke en sociale wereldburgers.
NB: Deze blogpost is (deels) geactualiseerd op van 3 oktober 2024.
Wil je regelmatig tips, tricks en inzichten ontvangen over online mediaopvoeding en digitaal welzijn? Meld je hier aan voor mijn mailinglist. Als bonus ontvang je gratis mijn e-book De 5 valkuilen van schermstrijd in je gezin!