★ Gedoe over schermtijd voorkomen? Download nu mijn gratis e-book DE 5 VALKUILEN VAN SCHERMSTRIJD IN JE GEZIN ★

Mediaopvoeding, wat is dat?

door | 18 mei 2022 | Mediaopvoeding

Net als veel ouders worstelen wij thuis ook weleens met het online mediagebruik van onze kinderen. De aantrekkingskracht van schermen is groot. Vooral games spelen ze graag. Fedde (7) is al een jaar behoorlijk geobsedeerd door Brawl Stars, een gratis spel voor smartphones en tablets waarin spelers het in korte wedstrijdjes als ‘Knokkers’ tegen elkaar opnemen en tokens kunnen verdienen. Isa (10) experimenteert wat meer met verschillende spelletjes, maar huidige favoriet is het kleurrijke Toca Boca waarin je je eigen wereld kan bouwen en bijvoorbeeld je huis kan inrichten. Ook samen Minecraft spelen op de Nintendo Switch is een geliefde bezigheid.

Hun continue verlangen naar schermtijd leverde de afgelopen jaren soms wel wat spanningen en negativiteit op thuis. De laatste maanden zitten we gelukkig in een goede flow. Het kan geen toeval zijn dat de mediacoach opleiding die ik onlangs heb afgerond, daaraan heeft bijgedragen. Afspraken maken over schermtijd en de invulling daarvan doen we nu meer in samenspraak met de kinderen. Daarnaast staan we positiever tegenover hun grote liefhebberij en tonen we meer interesse en betrokkenheid. Zo waren we in de kerstvakantie regelmatig met zijn vieren aan het ‘Mario karten’ op de spelcomputer. Drie keer raden wie alle races verloor…. Ook reageren we enthousiaster als de kinderen over hun online belevenissen of prestaties vertellen.

Achteroverleunen is echter geen optie, want sindskort heeft de smartphone zijn intrede gedaan in het leven van mijn dochter. En dat brengt weer een hoop nieuwe uitdagingen met zich mee. Bovendien volgen de technologische ontwikkelingen zich in zo’n rap tempo op en zijn er tal van online gevaren waarvoor je je kind wilt behoeden, dat je het als ouder niet kunt permitteren om hierin een passieve houding aan te nemen. Zeker niet als je kinderen hebt tussen de 6 en 12 jaar, die steeds meer zelfstandig online zijn naarmate ze ouder worden.

Betekenis van mediaopvoeding
Tijd dus voor een actieve mediaopvoeding! Maar hoe doe je dat nou als ouder? En wat is mediaopvoeding eigenlijk?

Het begrip mediaopvoeding verwijst naar alle handelingen van ouders die erop gericht zijn om negatieve effecten van mediagebruik tegen te gaan en positieve te bevorderen. Het draait hierbij om:

  • Grenzen stellen aan het (online) mediagebruik van kinderen
  • Kinderen leren op een veilige manier met media om te gaan
  • Kinderen leren media selectief en doordracht te gebruiken

Voor de komst van social media en smartphones draaide mediaopvoeding vooral om ouderlijke ‘bemiddeling’ bij de media-inhoud die op kinderen afkomt. Tegenwoordig is er een verschuiving naar proactief toezicht houden op wat kinderen met media doen, met wie, hoe en wanneer. Kinderen kunnen nu immers ook zelf ‘zenden’ en bovendien onttrekt hun mediagebruik zich steeds meer aan het ouderlijk gezichtsveld.

Balans
Het draait er bij mediaopvoeding om kinderen bewust en selectief met media te laten omgaan. Waarbij ook het bewaken van de balans met andere activiteiten belangrijk is, zodat er genoeg ruimte overblijft om (buiten) te spelen, te bewegen, te lezen, met vriendjes en vriendinnetjes af te spreken en voldoende te slapen. Het is belangrijk dat kinderen zelf krachtiger worden in hun mediagebruik. Want hoe ouder ze zijn, hoe moeilijker om als ouder te weten wat zij online doen en om hen daarin te begeleiden.

Op veel scholen is het onderwerp ‘mediawijsheid’ (nog) geen onderdeel van de leerstof. Daarnaast speelt een groot deel van het mediagebruik van kinderen zich thuis af en zullen ook eventuele problemen die hieruit kunnen ontstaan invloed hebben op het gezinsleven thuis. Hier ligt een belangrijke rol voor ouders.

Tweerichtingsproces
Mediaopvoeding is – net als de opvoeding in het algemeen – een tweerichtingsproces dat grotendeels door (gedrag van) het kind bepaald wordt. Opvoeding en ook mediaopvoeding is het meest effectief als de aanpak aansluit op de behoefte en ervaringen van kinderen. Een goede relatie tussen ouders en kinderen, waarin kinderen bereid zijn hun behoeften en ervaringen met hun ouders te delen is daarbij van groot belang.

Door op jonge leeftijd al met hun kinderen in gesprek te gaan over mediawijsheid onderwerpen, zijn kinderen bereid hun behoeften en ervaringen met hun ouders te delen. Zo leg je een goede basis voor als de kinderen wat ouder zijn én heb je een grotere kans ook dan deze onderwerpen bespreekbaar te houden. Kinderen van ouders die mediawijsheid onderwerpen met hen bespreken, zijn digitaal vaardiger én weerbaarder, zo blijkt uit onderzoek.

Wil je aan de slag met de mediaopvoeding van je kind? Volg dan nu mijn online training (Be)schermtijd?!

 

Meer weten?
Wil je meer weten over kinderen en schermen, of over mediaopvoeding en mediawijsheid in het algemeen? Volg me op Instagram, LinkedIn of meld je hieronder aan voor mijn gratis nieuwsbrief.

Marloes Jonker

De Schermtijdcoach
Korte Houtstraat 22-zwart
2011 ZP Haarlem

marloes[at]marloesjonker.nl

KvK-nr:  50722069
BTW-nr: NL00208831B03

Op de hoogte blijven?

Meer weten over kinderen, schermtijd en mediaopvoeding? Meld je aan voor mijn mailinglist en ontvang het gratis e-book 5 valkuilen van schermstrijd in je gezin.