De beste leeftijd voor de eerste smartphone van je kind

Smartphones zijn niet meer weg te denken uit ons leven. Dagelijks appen, scrollen, (Snap)chatten en TikTokken we wat af met z’n allen. Jonge kinderen kunnen vaak niet wachten tot ze zelf zo’n felbegeerde smartphone hebben. Veel ouders vragen zich af hoe oud hun kind moet zijn voor die eerste smartphone. Jij ook? Lees dan vooral verder. 

Kinderen confronteren hun ouders vaak al jong met de vraag op welke leeftijd ze een eigen smartphone krijgen. Best een lastige vraag, want er is geen algemene regel of officiële richtlijn waar je je als ouder aan vast kunt houden.

In Nederland krijgen de meeste kinderen een smartphone als ze tussen de 10 en 12 jaar oud zijn. In Amerika krijgen kinderen gemiddeld pas een paar jaar later een eerste smartphone, zo tussen de 12 en 14 jaar oud. Van de 10-jarigen heeft in de Verenigde Staten 42 procent een eigen mobieltje, in Nederland is dat 87 procent. Ik vermoed dat dit verschil deels te verklaren is doordat kinderen in Nederland vaak al wat jonger zelfstandig op pad gaan naar school, sport en vrienden. De afstanden zijn kleiner en met de fiets zijn ze overal zo. Dan is het natuurlijk handig als ze hun ouders kunnen bereiken als dat nodig is. Bovendien gaan kinderen in Nederland op 12-jarige leeftijd al naar de middelbare school, terwijl in Amerika kinderen van die leeftijd dan op de ‘middle school’ zitten en pas op 14-jarige leeftijd naar high school gaan.

Vriendjes met telefoon

De sociale omgeving van een kind (en de ouders) heeft grote invloed op wanneer een kind de eerste smartphone krijgt. Soms willen ouders liever nog een paar jaar wachten omdat ze hun kind eigenlijk te jong vinden, maar zwichten ze voor de druk van buitenaf: vriendjes en vriendinnetjes die wel al een telefoon hebben. En zo verschuift ongemerkt de leeftijd waarop kinderen hun eerste smartphone krijgen naar een steeds vroeger moment in hun leven.

Mocht jij in zo’n situatie komen, laat je er dan niet door beïnvloeden. Houd zelf de regie over de beslissing op welke leeftijd je kind een telefoon mag. Laat je niet verleiden om mee te gaan in het argument van je kind dat vriendjes, vriendinnetjes of klasgenootjes al een smartphone hebben. Elke ouder heeft zijn eigen opvoedstijl. Sommigen zijn bewuster met schermtijdkwesties bezig dan anderen. Elk gezin heeft zo z’n eigen ‘spelregels’.

Afspraken over smartphone leeftijd kinderen

Wat natuurlijk enorm kan helpen is om als ouders onderling afspraken te maken. Liefst met de ouders van alle klasgenootjes van je kind en al ruim voordat de kinderen 10 worden, dus als ze in groep 4 of 5 zitten. Ik ken ouders die zo’n afspraak hebben gemaakt: de kinderen uit de klas van hun zoon krijgen geen smartphone voordat ze in groep 8 zitten.

In een Ierse regio vlak bij Dublin hebben acht basisscholen, sportverenigingen en ouders ook zo’n onderlinge afspraak gemaakt. Basisschoolkinderen mogen nog geen mobiele telefoon hebben, ook niet thuis en in hun vrije tijd. Pas als ze naar middelbare school gaan, krijgen ze een smartphone. Ouders bepalen zelf of ze aan dit initiatief deelnemen. Veel ouders zijn er blij mee, want door deze afspraak wordt het voor hen een stuk makkelijker om nee te zeggen tegen hun kinderen. Ze kunnen nu de school – waar het initiatief vandaan kwam – de ‘schuld’ geven.

Kinderen door smartphone steeds korter jong

Houd je je momenteel bezig met de vraag op welke leeftijd jouw kind een smartphone krijgt? Denk niet te lichtzinnig over deze beslissing. Kinderen zijn door online media al jong wereldburgers. Met een mobieltje op zak hebben ze toegang tot de wereld van de volwassenen, terwijl ze nog kwetsbaar zijn. Hun wereldbeeld en levenservaring zijn beperkt.

Kritisch reflecteren is lastig voor ze en ze laten zich vaak leiden door hun emoties. Rachel Harper, het hoofd van de Ierse school die het eerder genoemde initiatief nam, zegt dat kinderen ‘steeds korter jong zijn’ en daarmee heeft ze een punt.

Mentaal welzijn onder druk door smartphones

Naast de voordelen die een smartphone heeft voor kinderen, zitten er serieuze nadelen aan. Uit vele onderzoeken komt een verband naar voren tussen smartphonegebruik en somberheid of zelf depressies bij tieners. Zo begon het mentale welzijn van tieners over de hele wereld na 2012 af te nemen, in combinatie met de opkomst van smartphones (en social media) en het toegenomen internetgebruik. Tieners die méér tijd op hun mobiel doorbrengen, hebben vaker psychologische problemen, en bij meisjes is dat verband veel sterker dan bij jongens.

Ruim de helft van kinderen van 9 tot en met 13 jaar zegt in meer of mindere mate verslaafd te zijn aan hun mobiele telefoon, bleek vorig jaar uit onderzoek van het Jeugdjournaal. Ook veel tieners vinden zichzelf telefoonverslaafd. Jongeren kunnen er ook wat van: van de 18 tot 24-jarigen is zelfs 6 op de 10 naar eigen zeggen verslaafd aan zijn smartphone, blijkt uit onderzoek van Hart van Nederland.

Goede leeftijd voor eerste telefoon van je kind

In plaats van de leeftijd van je kind, kun je beter kijken naar de ontwikkeling van je kind, voordat je besluit of je kind een smartphone krijgt. Bijvoorbeeld: toont je kind verantwoordelijkheidsgevoel, zoals laten weten wanneer het weggaat en thuiskomt? Houd je kind zich aan regels en afspraken? Toont je kind empathie en denkt het aan anderen?

Krijgt je kind dan ‘eindelijk’ die felbegeerde smartphone, dan hoef je je kind nog niet meteen toegang tot social media toe te staan. Steeds meer onderzoeken wijzen uit dat het gebruik van sociale media een groot risico vormt voor het welzijn van kinderen en jongvolwassenen. De Amerikaanse overheid heeft onlangs zelf een publieke gezondheidswaarschuwing hierover afgegeven. Eerder kwam er zo’n gezondheidswaarschuwing voor alcohol, tabak en obesitas. Zonder social media apps is zo’n smartphone bovendien een stuk minder interessant voor je kind. En kun jij je rustig gaan voorbereiden op de volgende vraag: ‘Mama, wanneer mag ik op TikTok?’”

Overweeg jij om je kind binnenkort een smartphone te geven? Meld je dan aan voor mijn online cursus SMARTphone KIDS en ik vertel je alles wat je moet weten als je kind (bijna) een smartphone krijgt of er net eentje heeft.

Meer weten over kinderen, schermtijd, smartphones en social media?
Meld je hier aan voor mijn mailinglist. Als bonus ontvang je gratis mijn e-book 5 valkuilen van schermstrijd in je gezin!