Zo help je je kind omgaan met nare beelden

Oorlogen, aardbevingen, overstromingen en andere verschrikkingen drukken via de nieuwskanalen en social media dagelijks een stempel op ons leven. Hoewel deze gebeurtenissen meestal geen directe invloed op ons hebben, roepen ze vaak wel emoties bij ons op. Gelukkig hebben we daar als volwassenen zo ieder ons eigen coping mechanisme voor, waardoor je dit soort schokkende nieuwsbeelden (in meer of mindere mate) kunt relativeren en in perspectief kunt plaatsen.

Ook veel kinderen worden dagelijks blootgesteld aan een overvloed van beelden via televisie en sociale media. Helaas zijn niet al deze beelden positief of geruststellend, ook zij zien weleens nare beelden van schokkende gebeurtenissen voorbij komen. Zo duiken op social media én in (gratis) online games soms uit het niets heftige oorlogsbeelden uit Israël en Gaza op. Ouders staan voor de uitdaging om hun kinderen te begeleiden bij het omgaan met en verwerken van dit soort schokkende beelden.

Hoe kun je je kind helpen met het omgaan met enge nieuwsbeelden? En hoe zorg je dat je kind een gezond emotioneel evenwicht behoudt? Hieronder vijf tips.

1. Open communicatie
Een van de belangrijkste dingen die je kunt doen is zorgen voor open communicatie met je kind. Creëer een omgeving waarin je kind zich vrij voelt om vragen te stellen en z’n gevoelens te uiten. Stel open vragen zoals ‘Hoe voel je je over wat je net hebt gezien?’ Dit helpt niet alleen bij het begrijpen van de emotionele toestand van je kind, maar ook bij het tonen van betrokkenheid.

2. Begrens de blootstelling
Natuurlijk zorg je er als ouder voor dat je kind niet zomaar ongefilterd allerlei heftige beelden te zien krijgt. Kinderen tot een jaar of 6 kun je beter zoveel mogelijk weghouden van nare beelden. Ze zijn nog te jong om dit te begrijpen, maar voelen wel de emoties die de beelden bij mensen om hen heen oproepen.

Is je kind wat ouder? Beperk dan de mate waarin je kind met dit soort nare beelden in aanraking komt. Stel duidelijke regels in over schermtijd en controleer de inhoud van de programma’s of sociale mediaplatforms die je kind gebruikt. Zorg ervoor dat de inhoud geschikt is voor z’n leeftijd en ontwikkelingsniveau. Het is vrijwel onmogelijk je kind helemaal af te schermen voor de narigheid in de wereld. Bovendien is dat onwenselijk, want je kind moet – weliswaar gedoseerd – leren omgaan met schokkende nieuwsbeelden. Nare gebeurtenissen komen helaas voor, daar kun je je kind niet volledig tegen beschermen.

Word niet boos als je kind toch iets heeft gezien waar je het voor wilde behoeden. Kinderen zijn nieuwsgierig, net als volwassenen. Praat erover, biedt troost en afleiding.

3. Duidelijke uitleg en context
Wanneer je kind wordt geconfronteerd met verontrustende beelden, bied dan duidelijke uitleg en context. Leg dan kort uit wat er gebeurt op een manier die past bij hun begripsvermogen. Vermijd te veel details, maar zorg ervoor dat ze de basis begrijpen. Dit helpt hen de situatie beter te verwerken. Beantwoord vragen van je kind of stel zelf vragen die aansluiten bij de belevingswereld van je kind.

Heeft je jonge kind (tot een jaar of 6) ergens enge beelden opgepikt? Troost je kind dan en leg op een simpele manier uit dat mensen geschrokken zijn van iets naars dat is gebeurd en dat het weer overgaat. Stelt je kind vragen, neem die dan serieus en probeer je kind gerust te stellen, bijvoorbeeld door aan te geven dat de kans heel klein is dat zoiets hier ook gebeurt. Afleiding kan ook een goede manier zijn, maar wel pas nadat je aandacht hebt besteed aan de gevoelens van je kind door er even samen over te praten.

Met wat oudere kinderen kun je naar het Jeugdjournaal kijken. In ons gezin is dat iedere avond om 19.00 uur vaste prik. Het Jeugdjournaal behandelt allerlei nieuwsonderwerpen op een verantwoorde manier, maar wel voor kinderen vanaf 9 jaar en niet jonger. Toch heeft het programma geen Kijkwijzer-classificatie. Kijkwijzer geeft namelijk geen adviesleeftijd af, omdat het Jeugdjournaal een actualiteitenprogramma is. Nieuws- en live-programma’s hebben een uitzonderingspositie, omdat ze niet vooraf geclassificeerd kunnen worden.

Wil je toch met een wat jonger kind naar het Jeugdjournaal kijken, omdat je merkt dat je kind hieraan toe is? Zorg dan dat er altijd een volwassene meekijkt, om in de gaten te houden hoe het kind op de nieuwsbeelden reageert en indien nodig uitleg geeft of nuance aanbrengt.

4. Focus op positieve beelden en gebeurtenissen
Zorg er ook voor dat je kind positieve en inspirerende beelden en verhalen meekrijgt. Bijvoorbeeld door het aan te moedingen om programma’s of inhoud te bekijken die educatief en motiverend zijn. Zo heeft de NPO allerlei leuke kinderprogramma’s die helpen om de impact van nare beelden te verzachten en je kind een bredere kijk op de wereld te geven.

5. Leer je kind kritisch denken
Leg je kind uit dat niet alles wat op TV of sociale media wordt getoond, waarheidsgetrouw is. Oudere kinderen kun je uitleggen dat iets pas in het nieuws komt als het een uitzonderlijke gebeurtenis is, dus niet iets wat in het dagelijks leven vaak voorkomt. Moedig je kind aan om vragen te stellen over wat het ziet. Moedig ook een gezonde scepsis aan. Dit helpt je kind om kritisch na te denken over de informatie die het tegenkomt.

Tot slot
Het is onvermijdelijk dat kinderen worden blootgesteld aan nare beelden op TV en sociale media. Als ouder speel je een waardevolle rol bij het helpen van je kind om deze beelden op een gezonde manier te verwerken. Het doel is niet om je opgroeiende kind volledig af te schermen, maar om het de nodige vaardigheden te bieden om veerkrachtig om te gaan met de uitdagingen van de wereld.

Meer weten over kinderen, online mediaopvoeding en digitaal welzijn?
Meld je hier aan voor mijn mailinglist. Als bonus ontvang je gratis mijn e-book 5 valkuilen van schermstrijd in je gezin!