De invloed van jouw smartphonegebruik op je kind

Veel ouders maken zich zorgen over de negatieve effecten van schermtijd op hun kinderen. Helaas beseffen ze vaak niet hoeveel invloed hun eigen smartphonegebruik heeft op hun kroost. Nu ik mezelf al een paar jaar verdiep in dit onderwerp, weet ik hoe groot die invloed is en hoe belangrijk je voorbeeldrol als ouder. Ik had dit graag veel eerder geweten, want dan had ik mijn smartphonegebruik in het bijzijn van mijn kinderen zeker anders aangepakt toen ze nog jonger waren. Helaas valt de tijd niet terug te draaien. Inmiddels zijn ze 9 en (bijna) 12 en ben ik me gelukkig wel zeer bewust van mijn voorbeeldrol als ouder. In deze blogpost vertel ik je op welke manier jouw smartphonegebruik je kind beïnvloedt. Ik hoop dat deze kennis je helpt om je eigen smartphonegebruik in het bijzijn van je kind te verminderen.

Technoference
De directe invloed van jouw smartphonegebruik op je kind gaat om jouw beschikbaarheid als ouder. Als je in de aanwezigheid van je kind op je smartphone zit of er steeds door afgeleid wordt, zorgt dit ervoor dat je minder aandacht besteed aan je kind. Daardoor neemt de kwaliteit van de ouder-kind-interactie af. In een onderzoek van de Tilburg University is aangetoond dat ouders veel meer op hun kind reageren als zij in hun bijzijn geen smartphone gebruiken.

Misschien heb je weleens gehoord van de term ‘technoference’, een samenvoeging van de woorden technology en interference. Deze term beschrijft de tussenkomst van digitale technologie in de relatie tussen twee (of meer) mensen en het negatieve effect daarvan. Ook het woord ‘phubbing’ wordt weleens gebruikt om dit verschijnsel te beschrijven.

Veel je smartphone gebruiken in het bijzijn van je kind kan bij je kind leiden tot gevoelens van onbelangrijkheid of verwaarlozing. Het kan zelfs de emotionele ontwikkeling belemmeren. Het kan de band met je kind schaden. Dit terwijl de kwaliteit van de ouder-kindrelatie in de (vroege) kinderjaren bepalend is voor de ontwikkeling tot emotioneel gezonde volwassene. Of je veilig gehecht bent, bepaalt of je later gezonde relaties kunt onderhouden en of je kunt omgaan met tegenslagen en trauma’s.

Veel online zijn in de buurt van je kind kan dus een negatieve invloed hebben op je band met je kind. Je hebt vast weleens filmpjes voorbij zien komen van een still face experiment waarbij de reacties van kinderen boekdelen spreken.

Naast dat de interactie met hun ouders voor (jonge) kinderen heel belangrijk is voor hun sociaal-emotionele ontwikkeling, is het ook belangrijk voor hun motorische ontwikkeling en taalontwikkeling. Kortom: kinderen leren enorm veel door interactie met anderen. Wordt die interactie verstoord, dan heeft dit invloed op hun ontwikkeling.

Gezinsband
Uit het still face filmpje kun je zien dat jonge kinderen het niet fijn vinden als hun ouders met hun schermpjes bezig zijn. Ook wat oudere kinderen storen zich hier ook vaak aan. Zo ergeren zes op de tien jongeren zich geregeld aan het schermgedrag van hun ouders, bleek vorig jaar uit een onderzoek onder jongeren tussen de 11 en 17 jaar in opdracht van de Volkskrant.

Het smartphonegebruik van ouders heeft bovendien invloed op de communicatie binnen het gezin. Als gezinsleden voortdurend afgeleid zijn door hun telefoons, bijvoorbeeld tijdens het avondeten of andere gezamenlijke activiteiten, kan dit leiden tot een gebrek aan diepgaande gesprekken en echte verbinding. Dat kan de sfeer van verbondenheid en saamhorigheid in het gezin aantasten.

Het gebrek aan aandacht van ouders kan er bovendien toe leiden dat kinderen vaker naar het scherm grijpen als compensatie. Uit Chinees onderzoek blijkt zelfs dat ‘phubbende’ ouders een risicofactor zijn voor een mobiele-telefoonverslaving bij tieners.

Rolmodel
Ook indirect heeft jouw smartphonegebruik invloed op je kind. Het is geen geheim dat ouders een krachtig voorbeeld zijn voor hun kinderen. Kinderen kijken naar hun ouders als rolmodellen voor gedrag en houdingen, en dit geldt ook voor het gebruik van technologie.

Wanneer je in het bijzijn van je kind constant op je smartphone zit, geef je impliciet de boodschap dat dit gedrag acceptabel is en zelfs de norm. Als veel kinderen dit als norm vanuit huis meekrijgen, kan dat leiden tot een generatie kinderen die moeite heeft om een gezonde balans te vinden tussen schermtijd en andere activiteiten, zoals buiten spelen, lezen of face-to-face interactie. Helaas zien we dit al gebeuren met de huidige generatie kinderen. Ze spelen te weinig buiten, de leesvaardigheid neemt af en sociale omgangsvormen staan onder druk.

Volgens de Canadese psycholoog en hoogleraar Sheri Madigan is het schermgebruik van ouders zelfs de belangrijkste voorspeller van overmatig schermgebruik van kinderen.

Gezonde balans
Smartphones zijn niet per definitie negatief voor ouder-kindrelaties. Ze kunnen dienen als waardevolle hulpmiddelen voor communicatie, educatie en vermaak. Het draait allemaal om het vinden van een gezond evenwicht in je gezin tussen schermtijd en schermvrije tijd.

Je kunt bijvoorbeeld bewust tijd reserveren voor schermvrije activiteiten met je kinderen, zoals gezamenlijke buitenactiviteiten of spelletjesavonden. Daarnaast kun je het goede voorbeeld voor je kind zijn door te laten zien hoe je jouw smartphone op een verantwoorde manier gebruikt en door grenzen te stellen aan je eigen schermtijd. Probeer een positieve omgeving te creëren waarin technologie een ondersteunende rol speelt in plaats van een dominante rol.

Kortom: Wees je bewust van je eigen gedrag. Verminder je schermtijd in het bijzijn van je kind. Streef naar een gezonde balans tussen technologiegebruik en andere activiteiten in je gezin. Zo kun jij in dit digitale tijdperk een positieve impact maken op de ontwikkeling en het welzijn van je kind.

Wil je regelmatig tips, tricks en inzichten ontvangen over kinderen en schermtijd? Meld je hier aan voor mijn mailinglist. Als bonus ontvang je gratis mijn e-book De 5 valkuilen van schermstrijd in je gezin!